Problem przemocy w szkołach narasta. Czym jest przemoc szkolna? Po czym poznać, że ktoś padł jej ofiarą? Co zrobić, jeżeli nas dotyka? Odpowiedzi na te pytania dzieci i rodzice znajdą w książce „Powiedz „nie” szkolnym dręczycielom”, która ukazała sięnakładem wydawnictwa Poradnia K. Tekst poprzedza wstęp autorstwa Justyny Bednarek, pod tytułem „Bractwo Nieustraszonych Matek”.
Początek roku szkolnego to nie dla wszystkich uczniów radosny czas. Niektóre dzieci wyczekują go z lękiem. Dzieje się tak przede wszystkim wtedy, gdy padają ofiarami nękania. Cierpią i często im się wydaje, że nic nie mogą na to poradzić. Czują się samotne, zawstydzone, a nawet zastraszone czy zaszczute. Autorka książki, Vanessa Green Allen, ma dla nich przesłanie: „Pamiętajcie, że nie jesteście bezsilni wobec dręczycieli i zawsze możecie szukać pomocy!”.
Ci, którzy nękają innych, są bardzo różni. Książka „Powiedz „nie” szkolnym dręczycielom” uczy rozpoznawać szkolną przemoc, jej przyczyny i rodzaje: przemoc fizyczną, słowną, emocjonalną i cyberprzemoc. Na wielu przykładach pokazuje też, że nie wszystkie trudne zachowania są nękaniem – czasem to tylko incydentalne przytyki czy droczenie się.
Rozpoznać szkolną przemoc to jedno, ale co zrobić, żeby ją powstrzymać? Wraz z książką dzieci i ich rodzice poznają różne sytuacje, w których następuje przemoc, i wspólnie uczą się radzić sobie ze szkolnymi dręczycielami.
Bycie odpornym na szkolną przemoc nie oznacza, że dzieci mogą sprawić, by inni zmienili swoje zachowanie. Ale mogą zmienić to, jak na nią reagują i jaki ma na nich wpływ. Kształtując odporność i pewność siebie, czytelnicy tej książki staną się silni i szybko odzyskają równowagę po bolesnych przeżyciach. Poczują się dobrze ze sobą. I o to właśnie chodzi!
Ta książka to ochrona, w którą możemy wyposażyć swoje dzieci. Tarcze w dłoń!
FRAGMENT KSIĄŻKI:
NĘKANIE A ZŁOŚLIWE ZACHOWANIE
Warto pamiętać, że nie każde dziecko, które mówi lub robi coś dla was przykrego, jest prześladowcą. Niektórzy lubią się droczyć, bywają wredni i złośliwi dla innych. Mimo że takim zachowaniem też mogą kogoś zranić, nie jest ono gnębieniem, jeśli się nie powtarza. Przyjrzyjmy się, czym różni się gnębienie od droczenia się, bycia źle wychowanym i nieżyczliwym. Spróbujmy nauczyć się, jak sobie radzić, kiedy mamy do czynienia z niemiłymi osobami.
DROCZENIE SIĘ
Ktoś się z kimś droczy, gdy sobie z kogoś żartuje. Ludzie droczą się ze sobą codziennie. Jestem pewna, że wy też nieraz sobie z kogoś żartowaliście, nie mając na celu zranienia czyichś uczuć. Zazwyczaj to właśnie przyjaciele, koledzy, koleżanki i członkowie rodziny droczą się ze sobą. Jednak zdarza się, że ktoś inny sobie z ciebie zażartuje. Po czym poznać, że tylko się droczy? Przeczytajcie poniższy przykład.
Jacek koleguje się z Tosią. Często spędzają razem przerwy obiadowe. Pewnego dnia kilku kolegów chłopca, mijając ich stolik w szkolnej stołówce, spytało, czy Jacek się do nich dosiądzie.On odpowiedział: „Nie, dzięki, złapię was poźniej”, co jego kolega Bartek skwitował słowami: „Jesteś zbyt zajęty robieniem maślanych oczu do swojej dziewczyny”.
Droczenie się rożni się od nękania tym, że nie ma na celu zranienia czyichś uczuć.
Czasami, gdy ktoś się z wami droczy, może sprawić wam przykrość, i nie zawsze uznacie żarty za śmieszne. Jeżeli to tylko zabawa, ta osoba przestanie wam dokuczać, gdy zobaczy, że was krzywdzi. W przypadku nękania docinki i komentarze mają na celu zranienie, a osoba, ktora mówi przykre słowa, nie zmienia tematu ani tonu, gdy widzi, że kogoś to stresuje. Zazwyczaj nie jest to ktoś, z kim jesteśmy blisko.
POROZMAWIAJMY O TYM: Kiedy droczenie się jest okej? Jaka jest różnica między nieszkodliwymi żartami a złośliwymi żartami?
NIEWŁAŚCIWE ZACHOWANIE
Czasami ludzie zachowują się w nieprzyjemny sposob. W większości takich przypadków są samolubni i nie liczą się z uczuciami innych. To może sfrustrować, a nawet zranić, ale nie jest to nękanie. Niewłaściwe zachowanie oznacza, że ktoś jest nieuprzejmy,wredny lub źle wychowany. Ktoś może was popchnąć, wciskając się przed was do kolejki. Chociaż może was to zaboleć, ta osoba nie jest dręczycielem, po prostu jest bezczelna.
Spójrzmy na inny przykład takiego zachowania.
Ewelina rozmawia z Asią na przerwie. Podchodzi do nich Hania i zaczyna opowiadać Asi o filmie, który niedawno obejrzała. Nie zapytała: „Przepraszam, czy mogę wam przerwać?”. Nawet nie spojrzała na stojącą obok Ewelinę.
Takie przypadki złego zachowania nie są nękaniem. Większość nieuprzejmych osób po prostu myśli tylko o sobie i o tym, czego one chcą.
Niektórzy mogą zachować się nieuprzejmie przez przypadek, bo akurat mają ciężki dzień albo są nieuważni. Inni są niemili na co dzień, ale to rzadko ma coś wspólnego z wami. W przeciwieństwie do dręczycieli, niesympatyczni ludzie nie mają na celu sprawić wam przykrości – walczą o to, czego chcą, wtedy, gdy tego chcą.
POROZMAWIAJMY O TYM: Jak można skutecznie i taktownie zareagować na nieuprzejme zachowanie?
ZŁOŚLIWE ZACHOWANIE
Są dni, gdy ktoś po prostu wstaje z łóżka lewą nogą, czyli w złym nastroju. Może wtedy być opryskliwy, celowo powiedzieć coś uszczypliwego lub sprawić komuś przykrość swoim zachowaniem. To jednak nie jest nękanie – to tylko zły humor lub bezmyślność. Czy możecie sobie przypomnieć sytuację, w której ktoś, kogo znacie, zaskoczył was swoim zachowaniem, bo zwykle tak nie postępuje? Pewnie pomyśleliście wtedy: „Co w niego wstąpiło?” albo „O rany, ta to ma zły dzień”. Nie nazwalibyście tej osoby dręczycielem, prawda? Oto inny przykład.
Iza podbiega do kolejki w stołówce i niechcący wpada na Aleksa, który upuszcza tacę ze śniadaniem. Iza przeprasza, ale Aleks się wykrzywia i obrzuca ją obraźliwym określeniem. Potem odwraca się i idzie po nową tacę.
Bycie nieuprzejmym nie jest nękaniem. Czasami ludzie nie myślą o tym, co robią, i nie zwracają uwagi na to, że ranią czyjeś uczucia.
Kiedy ktoś wrednie się zachowa, może was tym zranić lub rozgniewać. Pamiętajcie, że takie zachowanie nie jest równoważne z nękaniem, chyba że ta osoba kolejny raz źle was traktuje i kolejny raz rani wasze uczucia.
POROZMAWIAJMY O TYM: Przypomnijcie sobie, czy jest taka osoba, którą do tej pory posądzaliście o nękanie was, a teraz zrozumieliście, że po prostu złośliwie się zachowała? Jak to się stało, że zmieniliście o niej zdanie?
JAK RADZIĆ SOBIE Z ZACHOWANIAMI, KTÓRE WAS RANIĄ
Nękanie jest czymś innym niż podane tu przykłady droczenia się, nieuprzejmości oraz złośliwości. Poniżej znajdziecie kilka sposobów na to, jak radzić sobie w sytuacjach, gdy ktoś sprawia wam przykrość, ale które NIE są nękaniem.
1. Powiedzcie osobie, która wam dokucza, co czujecie, gdy zachowuje się w ten sposób, i że chcielibyście, żeby jej zachowanie się poprawiło. Na przykład: „Bartek, jest mi przykro, że nie chcesz mi pożyczać swoich flamastrów.Czy mogę pożyczyć te, których nie używasz?”.
2. Odejdźcie bez słowa, nie odzywając się do osoby, która zachowała się nieżyczliwie, nieuprzejmie lub złośliwie.
3. Gdy ktoś się z wami droczy i jest wam przykro, starajcie się nie dać tego po sobie poznać. Zachowajcie spokój, roześmiejcie się lub zażartujcie.
4. Zignorujcie tę osobę. Zachowujcie się tak, jakby nikt niczego nie powiedział.
5. Odpowiedzcie krótko słowami, których niegrzeczna osoba się nie spodziewa, np. „Naprawdę?” lub „Dzięki, że mi powiedziałeś”.
ZADANIE DLA CIEBIE:
ROZPOZNAJ NĘKANIE
Zapoznaj się z każdą z poniższych sytuacji i powiedz, jakie zachowanie w nich opisano. Czy jest to przemoc fizyczna, słowna, emocjonalna, cyberprzemoc czy zwykłe żarty? Uzasadnij swój wybór.
1. Leon czepiał się Szymona od wielu dni, a dziś rano też nie daje mu spokoju. Gdy Szymon wsiada do szkolnego autobusu i idzie na swoje miejsce, Leon podstawia mu nogę. Szymon się potyka i przewraca. Czy to jest nękanie?
2. Hubert jest najniższy wśród swoich kolegów. Wszyscy spędzają popołudnie w domu Tomka i idą do kuchni coś zjeść. Gdy już mają usiąść przy stole, Tomek mówi: „Hej, czekaj, Hubert, przyniosę ci fotelik dziecięcy”. Wszyscy wybuchają śmiechem. Czy to jest nękanie?
3. Sylwia nie znosi towarzystwa Eryka. Chłopiec w kółko zadaje jej pytania w rodzaju: „Jesteś dziewczyną czy chłopakiem?”, „Dlaczego tak się ubierasz?”, „Powinnaś zapuścić włosy. Wyglądasz jak chłopak”, „Wiesz, że jesteś dziewczyną, prawda?”. Sylwia zawsze lubiła swój wygląd, ale teraz zaczęła się martwić: „Czy coś jest ze mną nie tak?”. Czy Eryk ją nęka?
4. Michał przy każdej okazji szuka sposobu, by dokuczyć Julkowi. Dziś zobaczył, że Julek odchodzi od komputera i nie wylogowuje się. Gdy nikt nie patrzy, Michał siada przy komputerze Julka i z jego konta wysyła obraźliwą wiadomość na klasowy czat. Wygląda to tak, jakby wysłał ją Julek. Ktoś to zgłasza nauczycielowi, jeszcze zanim Julek wróci do klasy. Jak nazwać zachowanie Michała?
5. Pani Nowakowska potrzebuje ochotniczki, ktora wyjdzie przed klasę i pokaże, co to znaczy kręcone włosy. Zgłasza się Anita, ale Magda mówi: „Proszę pani, chodziło o kogoś, kto ma naturalnie kręcone włosy”. Kilka osob się śmieje, gdy Anita patrzy na nią z wyrzutem. Czy to jest nękanie?
6. Już trzeci dzień z rzędu Łucja próbuje w czasie przerwy obiadowej dosiąść się do koleżanek z klasy. Tak jak wczoraj Patrycja mówi jej, że puste miejsce jest zajęte dla kogoś innego. Łucja nic z tego nie rozumie. Przecież jeszcze niedawno siedziała z dziewczynami przy stoliku. Koleżanki się podśmiewają, gdy Łucja szuka innego stolika, przy którym usiądzie sama. Czy to jest nękanie?
ODPOWIEDZI
1. Tak, to przemoc fizyczna. W tej sytuacji mowa jest o zadaniu komuś bólu i spowodowaniu obrażeń (podstawienie komuś nogi, żeby się przewrócił).
2. To żartobliwe docinki. Wprawdzie Tomek zażartował sobie ze wzrostu Huberta, ale są kolegami. Hubert wie, że Tomek chciał wszystkich rozśmieszyć, a nie dopiec mu.
3. Tak, to przemoc słowna. Eryk obraża Sylwię swoimi komentarzami i daje jej odczuć, że coś jest z nią nie w porządku. Nikt nie powinien się źle czuć, bo jest sobą.
4. Tak, to cyberprzemoc. Jest to robienie komuś krzywdy za pomocą urządzeń podłączonych do sieci, takich jak telefony i komputery. Michał podszył się pod Julka i wysłał całej klasie obraźliwą wiadomość.
5. Nie, to zwykły docinek. Choć nie było to miłe i Anita mogła poczuć się urażona, był to pojedynczy złośliwy komentarz od osoby z klasy.
6. Tak, to przemoc emocjonalna. Ktoś, kto stosuje ten rodzaj przemocy, sprawia, że ofiara czuje się odrzucona i samotna. Grupa dziewczynek wielokrotnie i celowo wykluczała Łucję ze swojego grona, by poczuła się ona przygnębiona i samotna.
O AUTORCE: Vanessa Green Allen jest psychologiem i pedagogiem szkolnym z Raleigh w Północnej Karolinie, w USA. Na indywidualnych, klasowych i grupowych spotkaniach z uczniami objaśnia, jakie są emocjonalne i psychiczne skutki przemocy szkolnej. Ze swoimi podopiecznymi dzieli się przydatnymi wskazówkami i sposobami, jak sobie z nią radzić.
Ukończyła North Carolina Central University, gdzie uzyskała licencjat i tytuł magistra. Od 1991 roku pracowała jako nauczycielka w szkole podstawowej. W 2009 roku objęła posadę pedagoga. Jest założycielką i autorką strony internetowej SavvySchoolCounselor.com, na której dzieli się swoją wiedzą, obserwacjami i pomocą z innymi pedagogami na świecie.
| [product id="18117"] |
Poznaj nasze książeczki Niuniuś - o emocjach małego dziecka:
[product id="23455, 23512, 23528, 23591, 23455, 23692" slider="true"]
Poznaj naszą Serię Rodzicielską – tworząc ją myśleliśmy o tym, czego najbardziej potrzebują rodzice.